خاویار، تخم بارور‌نشده انواع ماهیان خاویاری است و به عنوان یک غذای دریایی لذیذ شناخته می‌شود. رایج‌ترین انواع خاویار دریای خزر؛ بلوگا، آسترا و سوروگا هستند که بافتی لزج و مزه‌ای شور دارند و این موضوع باعث می‌شود تا در دهان، طعمی خاص داشته باشند. از قدیم، مردم از خواص خاویار برای درمان امراض و تقویت قوای بدن مطلع بودند و به همین دلیل، با صید بی رویه آن، موجب کم‌شدن جمعیت ماهیان خاویاری در دریای خزر شدند؛ اما با این حال، امروزه خاویار در مزارع پرورشی ماهیان خاویاری به‌دست می‌آید و در سراسر جهان به فروش می‌رسد.
خواص و ارزش غذایی خاویار چیست؟
خاویار، دارای ارزش غذایی بالایی است؛ به‌عنوان مثال: یک وعده خاویار، تقریباً دو برابر نیاز روزانه ویتامین B1 را برای بدن فراهم می‌آورد و این ویتامین، به رشد و عملکرد سیستم عصبی و تولید DNA کمک می‌کند. یک وعده خاویار، سرشار از پروتئین، کلسیم، آهن، منیزیم، فسفر، سلنیوم و ویتامین هایA، B2، B6، B12، B44، D،K و… است که این موضوع، خواص خاویار را نسبت به سایر مواد غذایی چندین برابر می‌کند. علاوه بر این خاویار، منبع اسیدهای چرب امگا ۳ و انواع اسیدهای آمینه ضروری مانند: لیزین، آرژنین، ایزولوسین، متیونین و هیستیدین نیز است.
ویتامین‌های خاویار
ویتامین A و ویتامینE، هر دو؛ سیستم ایمنی بدن را تقویت می‌کنند که ویتامین A در رشد همه سلول‌ها نقش دارد و ویتامینE نیز به عنوان آنتی‌اکسیدان عمل می‌کند و مانع از تخریب سلولی می‌شود. یک قاشق غذاخوری خاویار (۱۶ گرم) تقریباً ۲۵۷ واحد بین‌المللی ویتامین A و حدود نیم میلی‌گرم ویتامین E را فراهم می‌کند. علاوه بر این، خاویار حاوی ویتامین‌هایD، K، تیامین، ریبوفلاوین، نیاسین، B6، فولات، B12، اسید پانتوتنیک، کولین و بتائین است که همگی برای بدن مفید هستند.
مواد معدنی خاویار
درصد بالایی از کلسیم، آهن، منیزیم و روی در خاویار یافت می‌شوند. روی، بیشتر به عنوان ماده معدنی تقویت‌کننده سیستم ایمنی شناخته شده است و باعث می‌شود که در صورت نیاز، گلبول‌های سفید بیشتری در بدن ساخته شود. یکی دیگر از خواص تخم خاویار، وجود سلنیوم و آهن است که هر دو برای تقویت تولید سلول‌های خونی و مقابله با ویروس‌ها و باکتری‌های مهاجم، موثر هستند.
چربی‌های ضروری خاویار
اسیدهای چرب امگا ۳، با تولید گروهی از مواد شیمیایی به نام ایکوزانوئیدها، به سیستم ایمنی بدن کمک می‌کنند. این اسیدها، سطوح تری‌گلیسیرید را کاهش می‌دهند و ضمن جلوگیری از بیماری‌های قلبی، سفتی و درد مفاصل را نیز مهار می‌کنند.
پروتئین و اسیدهای آمینه خاویار
پروتئین، یک عنصر کلیدی در سلول‌های بدن به‌شمار می‌رود و برای ساخت استخوان‌ها، ماهیچه‌ها، غضروف، پوست و خون حیاتی است. پروتئین با کیفیت، یکی از خواص انواع خاویار است و بدن برای عملکرد بهتر، به آن نیاز دارد. خاویار، حاوی انواع اسید آمینه‌های ضروری مانند: تریپتوفان، ترئونین، ایزولوسین، لوسین، لیزین، متیونین، سیستین، فنیل آلانین، تیروزین، والین، آرژنین، هیستیدین، آلانین، اسید آسپارتیک، گلوتامیک اسید و سرین است.
کالری خاویار
از آنجایی که خاویار دارای مواد مغذی بسیار زیادی است، می‌توان انتظار داشت که دارای بیشترین میزان کالری نیز باشد؛ به همین دلیل مقدار خاویار مصرفی در روز باید کم باشد. به طور کلی، هر قاشق غذاخوری، بسته به نوع خاویار، در حدود ۴۲ کالری دارد. حدود یک سوم کالری خاویار از پروتئین و بقیه از چربی است؛ بنابراین لازم نیست نگران کالری‌های ناسالم باشید.
